Bitácora de Pemón Bouzas

  Peto de Ánimas de Santa Eulalia, Ponte Caldelas ©pemónbouzas Defuntos: o purgatorio e os petos de ánimas. A chegada do cristianismo a Galiza, a medida que se ía implantando na sociedade da antiga Gallaecia, ía aculturando as tradicións e crenzas dos pobos que a habitaban. Foi un xeito atraer crentes sen que renegaran de súpeto do que ata entón crían. Porén, no tocante á morte, un tema tan rico en lendas, rituais e tradicións en Galiza, non todo ten un significado pagán, ou si. Segundo o cristianismo, hai mortos que non van ao inferno pero tampouco ao ceo, ao paraíso, xa que non teñen créditos suficientes para pasar o corte. Eses desgraciados quedan no limbo, que de be ser algo así como a nube de Internet. Pasan a ser ánimas en pena deambulando polo purgatorio onde deben esforzarse en actos de contrición, pero tamén deben recibir axuda dos vivos, axudas a modo de pregarias, rezos, misas, ou ofrendas tanxibles que se deixan nos Petos de Ánimas que salpican as encrucilladas e os camiñ

  Imaxe da noticia de rfi (Radio France Internationale) Israel ao seu. Unha DANA arrasa o mediterráneo español deixando ducias de mortos e desaparecidos, a xustiza española cada día máis politizada e a política máis xudicializada, o sexismo e as agresións a mulleres acadan cotas que apuntan a unha sociedade enferma, o prestixio do Real Madrid , como institución, autoesnaquízase nun suspiro, por fin o Balón de Ouro de France Futbol recoñece o fútbol español (o prestixio do Balón de Ouro levaba décadas polo chan), Manolo Rivas , escritor galego en lingua galega, gaña o Premio Nacional das Letras Españolas (a única boa noticia)..., namentres Israel segue ao seu. Mais dun ano levamos abrindo o xornal cada mañá e lendo: setenta mortos nun ataque israelí, noventa mortos o día seguinte, sesenta o anterior e así cada día do ano. Atacan hospitais, campos de refuxiados, instalacións da ONU , centros de reparto de alimentos e medicinas, a xornalistas... Israel ao seu, asasinando ducias

  Nestas datas, a tradición e as crenzas, empúrrannos cara os camposantos coa teima de limpar e engalanar as tumbas, os panteóns   e os nichos para que os días 1 e 2 de novembro, celebracións de Todos os Santos e Defuntos ,   luzan impolutos; de tal xeito que cando visitemos nesas datas os nosos mortos, vaiamos máis alegres e sintamos mellor as querenzas que nos unen a eles e que os manteñen vivos. Vivimos nunha terra que convive coa morte, que a mira de cara, que non a desexa, pero que xa levou seres queridos. En Galiza son moitas as tradicións e as lendas asociadas coa morte, como noutros territorios que se autodefinen atlánticos ou celtas na mesma medida que nós podemos pertencer a esa cultura. Os bretóns, ese pobo que habita a que foi a lendaria e antiga Armórica, teñen tradicións similares, moi pegadas á morte. Teño visto fotografías de mercados que se facían entre as tumbas dos cemiterios parroquiais, os espazos máis grandes nos centros das vilas. Durante as primeiras década

  De súpeto, alguén pronuncia unha frase e faise a luz, comprendes o que ata ese instante resultabache inaccesible. A frase pronunciouna Pablo Allepuz , xefe de colección do Museu Tapies de Barcelona , un mozo cordobés brillante quen, sabedor da miña ignorancia, dixo que para entender a Tapies tiñamos que facer o mesmo que fixo o artista para pintar, descolgar o lenzo do atril e pousalo no chan e, a partir de aí, ir poñendo cousas, materia, conceptos…, enriba. E, obviamente, os cadros de Tapies están colgados das paredes, do seu museo, de moitos outros museos e de coleccións particulares. Pero ao observalos hai que entender que son anacos de chan co que haxa sobre eles. Fun varias veces ao Museu Tapies, antes fundación, pero esta vez estaba Pablo Allepuz para ilustrarme. Saín do museo entusiasmado como un neno pequeno cun xoguete novo. Non fun o único, o museo estaba cheo de xente de Barcelona e do mundo, xente que seguramente comprendían a Tapies, xente interesada en aprender coa art

  "Con razón ou sen ela" F.Goya da serie "Os desastres da guerra" Hai algo máis dun ano, terroristas de Hamás asasinaban a 364 civís que asistían a un festival de música na fronteira con Israel. Vítimas inocentes e innecesarias para xustificar a pervivencia dun grupo terrorista que reivindica un territorio que pertence ao pobo Palestino. Como consecuencia, Israel leva asasinados preto de 40.000 palestinos, maiormente na Franxa de Gaza pero tamén en Cisxordania e no sur do Líbano, incluso con ataques a Beirut. Israel destruíu nos seus ataques varios hospitais, escolas e centros de refuxiados, asasinando indiscriminadamente civís, como os terroristas, baixo a xustificación de que tamén había algún militante de Hamás entre eles. Finalmente, sen escrúpulos, atacaron edificios da ONU baixo o mesmo pretexto. Estados Unidos de América apoiando o terrorismo do Estado de Israel, Europa mirando para outro lado e poñendo a música alta para non sentir as bombas, Putin e Ucraí

  Foi unha alegría inmensa sentir dous galegos falando no seu idioma onde nunca o sentira antes, nun avión A320, en pleno voo. Non eran pasaxeiros, que algúns había falando galego, eran tripulantes de cabina. Teño voado polo mundo pero nunca, xamais,  ata hai uns días sentira falar en galego entre eles a dous tripulantes. Era o momento de ofreceren de beber aos pasaxeiros e, mentres preparaban as demandas dos viaxeiros que se atopaban diante de min, entre azafata e azafato conversaban en galego. Cando chegou a miña quenda de demanda de bebida, dirixinme a eles expresando a miña inmensa alegría por sentilos falar en galego : “E que somos galegos” respondeu a moza. E efectivamente, ela é da Pobra do Caramiñal , con ese acento (ler con seseo) tan peculiar, e el de Boqueixón . Nuns tempos nos que semella, os informes así o reflicten, que o galego vai retrocedendo na fala, sobre todo nas cidades, pero o que é mais grave, nas escolas (os nenos galego falantes na casa volven dos colexio

De cando en vez escoito a Miles Davis , preferentemente nos vinilos que teño do músico de jazz norteamericano. Particularmente, gústame  un disco titulado “ Sketches of Spain ” publicado por vez primeira en España en 1967. Abre a cara B do disco un tema titulado The Pan Piper sobre o que o especialista Paco Montes , autor da recensión da contraportada do disco, comenta que é unha alborada, unha canción da mañá, sen máis aportación. Certamente, The Pan Piper é unha alborada recollida polo folclorista norteamericano Alan Lomas quen percorreu a península nos anos 1952 e 1953, acompañado pola súa asistente Jeanette Bell , gravando en magnetófono, fotografando e facendo recensións de todo o folclore español ao que puido ter acceso en tan ardua tarefa. O traballo de Lomax tivo tanta repercusión nas esferas intelectuais e musicais norteamericanas que chegou a oídos do trompetista Miles Davis quen, coa inestimable colaboración do pianista, compositor e arranxador musical canadense Gil Evan

  23ª edición Grazas. E van 23 edicións. Quen nos ía dicir a Xosé Antonio Domelo e a min cando escribimos “Mitos, ritos y leyendas de Galicia” que ía chegar tan lonxe perdurando tanto no tempo. O que foi unha aventura de case dous anos de traballo, anterior á era das redes sociais e do streaming, percorrendo case toda Galicia acumulando máis de 4.000 km sen saír da nosa terra, preguntando a veciños, orientados polos clásicos e, sobre todo, aprendendo e gozando, rematou nun libro aceptado polos lectores. Pensado para os non galegos, logrou tamén gran aceptación en Galicia, Iso din os números. Grazas. Van 23 ediciones. Inimaginable en su momento para Xosé Antonio Domelo y para mi cuando escribimos “Mitos, ritos y leyendas de Galicia”. Fueron casi dos años de trabajo, antes de las redes sociales y del streaming, recorriendo Galicia en un esfuerzo que finalmente se ha visto recompensado con la aceptación de los lectores. Pensado para los no gallegos, disfrutó igualmente de su aceptación,

  Veciño. Peto Verdeal Veciño. Case a diario sinto  que está traballando na súa casa. Fai un ruído característico que leva asociadas palabras como fogar, parella, fillos, vida, natureza... Non sempre podo apreciar a súa presenza porque outros  manexan os sopradores motorizados para mover catro follas por non usaren unha escoba e danlle, e danlle, pisando o acelerador so por facer ruído. Estes contaminan por usar combustibles fósiles e pola propia contaminación acústica. Ademais, levan sementes dun lado a outro sen control, moito máis alá do que o fai a natureza. O meu veciño da foto aporta todo o contrario, vive e deixa vivir, ocupa un andar nun carballo próximo e moitas veces baixa xantar o que atopa entre as plantas das dalias, as hortensias e a herba. Familia de petos verdeais Sei de quen ven sendo, non so porque son varias as xeracións que lle coñezo, senón tamén grazas a que o meu amigo Joseba pasoume unha aplicación para o móbil que serve para identificar a cada un dos veciños