A Cidade da Cultura

Moito se ten dito e escrito sobre a Cidade da Cultura, a faraónica obra posta en marcha pola administración Fraga, discutida entón, discutida durante o bipartito e, seguramente, discutida ata o seu remate.
Lembro que cando a Cidade estaba nos seus inicios, Xosé A. Domelo y eu andábamos por Galicia na procura de lendas, de restos arqueolóxicos e de patrimonio cultural e etnográfico, para reflectir o que víamos no libro Mitos, ritos y leyendas de Galicia, que tantas satisfaccións nos deu, e segue a dar. Nas moitas xornadas de convivencia, cando víamos o abandono ou a falla de iniciativas para recuperar tal ou cal monumento, espazo arquolóxico, etc., sempre xurdía algún comentario que tiña que ver coa Cidade da Cultura, que si co dez por cento do seu custo poderíase acometer tal restauración, ou tal actuación arqueolóxica.

O caso é que son moitos os cartos que xa se levan gastado, e queda moito aínda por gastar. Un dos debates é a utilidade. Paréceme de mentes estreitas, que pouco teñen que ver cun “suposto” comité de sabios. Sexa ou non sexa do agrado dunha porcentaxe da poboación, o caso é que estamos a falar dunha das máis importantes obras arquitectónicas do século XXI en todo o mundo. Peter Eisenman é un dos máis recoñecidos arquitectos do planeta.

E determinados elementos da sociedade manteñen unha teima sobre qué se vai meter dentro. Cegos. E non hai máis cego que quen non quere ver. Os vascos saben, e os de Bilbao máis (para eso son de Bilbao), que case o cen por cen dos turistas que visitan a cidade van ver as mostras que acolle o Guggenheim, ¡xa que están alí entran!, pero si non entraran xa estarían satisfeitos porque disfrutaron coa monumental obra arquitectónica de Frank O. Gehry.
A Cidade da Cultura é un monumento por si mesmo. Un monumento que vai traer a Compostela a moitos turistas dos que percorren o mundo seguindo as obras dos grandes arquitectos contemporáneos. Por eso se vai a Los Ángeles a ver a catedral de Calatrava ou o agochado centro comercial que fixo en Toronto. Por eso se percorre a ruta do viño na Rioja, con obras de varios dos máis grandes arquitectos actuáis, por eso se visita Bilbao, París, New York e, sobre todo, Chicago. Algúns pensarán que a Santiago xa veñen millóns de turistas a ver a catedral. Certo. Tamén a León ían milleiros a ver a súa catedral e agora os que visitan o MUSAC superan ós que entran na fermosa catedral. Non son incompatibles, simplemente suman.

Quitemos a venda de diante dos ollos e miremos para a Cidade da Cultura como un dos máis grandes monumentos do século XXI. Se nos non somos capaces de velo, dificilmente seremos capaces de facer que o vexan outros.
A min, particularmente, pareceme impresionante dende o aire. A altura dalle una magnitude extraordinaria, a que ten, en realidade. Sería bo que os turistas poidesen, previo pago, ter a oportunidade de botarlle unha ollada dende arriba, tal vez o teleférico non sexa tan mala idea, máis ben creo que é a idea con máis capacidade de amortización de custos.
Amén.